นิทานไทย

นิทานไทยเป็นอาหารทางใจอย่างหนึ่งของมนุษย์ นิทานเป็นแหล่งรวบรวมจินตนาการ
และความฝัน นิทานเป็นทางออกทางใจของมนุษย์ ทำให้มีความสุขและช่วยผ่อนคลายความทุกข์
ในใจได้ ได้แก่ นิทานพื้นบ้าน นิทานกาพย์กลอน นิทานสอนใจ

ตัวอย่างนิทานพื้นบ้าน

เรื่อง หัวล้านชอบยอ

นานมาแล้ว มีชายหัวล้านคนหนึ่ง มีนิสัยแปลกอยู่อย่างหนึ่งคือเป็นคนชอบยอ ถ้าใครพูด
ให้ถูกอกถูกใจแล้วจะเอาอะไรก็ให้หมดทุกอย่าง จะขออะไรก็ให้ทั้งนั้น ชายหัวล้านคนนี้มีวัวงาม
อยู่คู่หนึ่งมีคนเคยเพียรพยายามขอซื้อแกอย่างไร แกก็ไม่ขายเพราะคนเหล่านั้นไปพูดไม่ถูกใจแก
ยิ่งบางคนร่ำรวยเป็นเศรษฐีจะให้ราคาดีอย่างไรก็ไม่ยอมขายให้ ยิ่งถ้าใครไปเรียกแก่ว่าตาหัวล้าน
แกจะโกรธมากจะมาขอซื้อวัวอย่างไรก็ไม่ยอมขายให้ทั้งนั้น แถมโกรธราวกับไฟไหม้เสียด้วย
วันหนึ่งมีชายคนหนึ่งมาหาชายหัวล้าน ซึ่งเขารู้นิสัยว่าชายหัวล้านเป็นคนชอบยอ ชายผู้นี้
เป็นคนเข้าไปกราบไหว้พร้อมกับพูดว่า "พ่อผมดกปกไหล่ ผิวเหมือนทองทาวัวคู่นี้ขายเท่าไรครับ
ชายหัวล้านได้ยินยิ้มหน้าบานเจ้าพูดเพราะเหมาะหูพ่อให้วัวทั้งคู่เปล่า ๆ ก็ได้ แล้วเดินอมยิ้มเพราะ
คำยอเดินจากไป นี่แหละหนาคำพูดที่ว่า "พูดดีเป็นศรีแก่ตัว หรือปากเป็นเอก"ได้ผลอย่างนี้นี่เอง..

ตัวอย่างนิทานกาพย์กลอน

เรื่อง บาตรดินกับบาตรเหล็ก

มีบาตรดิน หนึ่งใบ จิตใฝ่สูง
ความอยากจูง ลืมกายา น่าสงสาร
คบบาตรเหล็ก เป็นมิตรมาไม่ช้านาน สองสมาน สามัคคี สุดปรีดา
ณ วันวาร กาลหนึ่ง จึงบาตรเหล็ก ชวนเพื่อนเล็ก ด้วยมุ่งมาด ปรารถนา
จะท่องเที่ยว ทุกแคว้น แดนพารา เพื่อเปิดตา เปิดหู ดูธรรมเนียม
ในต่างด้าว แดนดิน ถิ่นประเทศ ได้ยินเจตน์ บาตรดินฟัง ยังอายเหนียม
จึงตอบความ ตามภาษา อุราเกรียม ข้าจำเจียม กายา ไม่กล้าไป
ด้วยตัวเรา เป็นดิน ใช่หินเพชร ไม่แข็งเด็ด ยามมีกรรม ทำไฉน
คงจะม้วย ชีพพลัน หวั่นฤทัย ฉันกันภัย เองไม่ได้ ใช่อวดดี
บาตรเหล็กยิน ผินตอบ ปลอบดวงจิต อย่างควรคิด นอกทาง ห่างวิถี
ข้ารักเจ้า เท่าเทียบ เปรียบชีวี ตัวเรานี้ จะมิให้ใครมาพาน
จะป้องกัน อันตราย ทั้งหลายแหล่ จิตเผื่อแผ่ ร่วมรัก ใครสมาน
มวลอมิตร จะทำลาย ให้วายปราณ ขอเชิญท่าน มาสนุก สุขฤทัย
ทั้งสองเกลอ กอดคอ พนอรัก ทั้งสอง ภักดีจิต พิสมัย
ทั้งสองกาย กระแทกกัน มิทันไกล ดินประลัย ด้วยเหล็กฟาด จนบาตรแบน
บาตรดินแหลก ย่อยยับ อัปยศ ชีพก็ปลด ลงดิ้น สิ้นขาแขน
ใครเดินผ่าน มาพอรู้ ก็ดูแคลน ช่างเสียแผน จิตใฝ่สูง จูงลงตาย
เราเกิดมา ต่ำศักดิ์ อย่ามักใหญ่ จะเป็นภัย แก่ตัว เพราะมัวหมาย
ว่าคบเพื่อน สูงได้ ต้องไว้ลาย กลัวความอาย ต้องควักทรัพย์ นับกว่าพัน
กระเป๋าเบา จะให้เท่า กระเป๋าหนัก เกรงเสื่อมศักดิ์ รักสง่า จนน่าขัน
เห็นเขาขึ้น คานหาม ตามประชัน เอามือดัน ก้นให้สูง จรุงเอย..

ตัวอย่างนิทานสอนใจ

เรื่อง ความรักลูก

ครั้งหนึ่งชาวนาผู้หนึ่งจูงแม่วัวจะเอาไปฆ่า แต่แม่วัวมันไม่ยอมไป ชาวนาผู้นั้นจึงเริ่มฉุดลาก
แม่วัวด้วยพละกำลังเต็มที่แม่วัวก็ปักหลักเท้าของมันไว้กับพื้นดินอย่างมั่นคง จนไม่สามารถทำให้
ขยับเขยื้อนได้ ชาวนาผู้นั้นทำอย่างไรได้ล่ะ เขาได้นำเอาลูกของแม่วัวตัวนั้นออกมา แล้วจูงมันไป
ข้างหน้า ตัวแม่ก็ตามลูกของมันไป ไม่ต้องใช้กำลังบังคับ แต่ด้วยความสมัครใจของมันเอง

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า การให้ผู้อื่นทำสิ่งใด ความเต็มใจย่อมดีกว่าถูกบังคับ...