สรุปประเด็นการมอบนโยบาย
แนวทางการดำเนินการแก้ปัญหาสังคมและความยากจนเชิงบูรณาการ
โดย พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี
วันเสาร์ที่ 15 พฤศจิกายน 2546 เวลา 10.10 -11.00 น.
ณ ศูนย์แสดงสินค้าและการประชุมอิมแพค เมืองทองธานี อำเภอปากเกร็ด
จังหวัดนนทบุรี
-----------------------------------

        ท่านรองนายกรัฐมนตรี ท่านรัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทย รัฐมนตรีช่วยว่าการ ปลัดกระทรวง ผู้ว่าราชการจังหวัด ปลัดจังหวัด พัฒนาการจังหวัด นายอำเภอ หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมการปกครอง ท้องถิ่น ผู้อำนวยการเขต นายกเทศมนตรีเทศบาลนคร/เมือง และผู้เข้าร่วมประชุมทุกท่าน


  • วัตถุประสงค์ของการประชุม

    • วันนี้มาพบกันเพื่อซักซ้อม เรื่องสำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์ตั้งแต่เป็นประเทศไทยมา เรื่องที่เราจะทำกันเป็นเรื่องใหม่ ตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง ได้ทรงทำมาแล้วในอดีต ทรงเปิดให้ประชาชนไปเคาะระฆัง สั่นกระดิ่งรับเรื่องราวร้องทุกข์ สมัยก่อนทำได้ ยังไม่มีความซับซ้อน แต่สมัยนี้บ้านเมืองมีความซ้ำซ้อนมาก ต้องรับรู้และมีความเข้าใจอย่างยิ่งในการแก้ปัญหา

    • เชื่อว่าในนี้ หลายคนจำนวนมากผ่านชีวิตความยากจน ผ่านการดิ้นรนแสวงหา ผ่านความลำบากหรือไม่ก็มีญาติ มีเพื่อนได้ผ่านเคราะห์กรรมมาแล้ว ได้รู้ถึงความเดือดร้อนความทุกข์

    • อับบราฮัม ลินคอร์น เคยบอกถ้าเราปีนบันไดไปบนชั้นสูง เราจะต้องไม่เก็บบันไดหนี ตรงกันข้ามกลับต้องเอื้อมไปประคองให้คนกำลังปีนพ้นจากหลุมทั้งหมดด้วย

    • หลายท่านผ่านจากความยากจนมาเห็นมาถึงจุดนี้ ถือว่าอยู่ในฐานะที่สูงกว่าคนโดยเฉลี่ยในสังคมนี้ เปรียบเหมือนคนขึ้นมาถึงข้างบนมาแล้ว ต้องหันไปประคองคนข้างหลังให้พ้นหลุมอันตรายแห่งนี้ เป็นปณิธานที่ท่านและผมต้องมี เพื่อทำงานชิ้นสำคัญสำเร็จ

    • พุทธทาสภิกขุ บอกไว้ว่า เพื่อนมนุษย์ทั้งหลายคือเพื่อนเกิดแก่เจ็บตายด้วยกัน ท่านต้องเป็นข้าราชการโพธิสัตว์ รักเพื่อนร่วมเกิดแก่เจ็บตาย ช่วยให้เขาหลุดพ้นจากสภาวะความทุกข์ยาก หน่วยงานใดคนใดคนหนึ่งทำไม่ได้ต้องบอก โอกาสนี้ไม่มีบ่อยนัก ที่ประชาชนมีฉันทามติ การเมืองมีความเข้มแข็ง วันนี้โอกาสมีแล้วถ้าไม่ทำ แสดงว่าเรากำลังทำลายโอกาสของคนไทย วันนี้ต้องทำให้ได้


  • การแก้ปัญหาสังคมและความยากจน

    • เคยพูดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องยากที่หลายคนเชื่อว่าทำไม่ได้ รมต.มท.บอกหลังจากประชุมแล้ว เห็นว่าเป็นเรื่องที่ทำได้ มองเห็นแสงสว่าง เชื่อว่าไม่มีอะไรเกินมือพวกเรา

    • คนไทยที่ประสงค์พ้นจากความยากจนต้องสามารถพ้นได้แน่ เว้นแต่คนที่ไม่อยากจะพ้น ก็ไม่รู้ว่าจะช่วยอย่างไร ในอดีตเสียงคนจนเหมือนวีดีโอนี้ คนจนต้องได้รับโอกาส เพราะเป็นเสียงส่วนใหญ่ของประเทศ พูดแล้วไม่ได้ยิน หรือได้ยินแล้วสมองคนแก้ไขไม่เอาไปแก้

    • ในวันนี้ ได้มอบเรื่องการแก้ปัญหานี้ให้ พล.อ.ชวลิต ฯ ท่านทำได้ด้วยหัวใจ เพราะใจท่านอยากจะทำ ท่านเป็นประธานในเรื่องนี้ ต้องสำเร็จแน่ ด้วยการรวมพลังของพวกเรา บวกกับ Modern technology เชื่อว่าจะทำได้ ที่บอกจะทำให้คนจนหมดจากแผ่นดินไทยภายใน 6 ปี หลายคนไม่เชื่อ ผมพูดด้วยสมอง ด้วยหัวใจ ไม่ได้พูดด้วยลมปาก พูดอะไรต้องคิด ข้อมูลต้องมี ตัดสินใจแล้วต้องทำให้ได้

    • ใครอ่อนล้าบอก เราต้องการให้คนเข้มแข็งทำ หลังจากจดทะเบียนเสร็จแล้วจะเห็นว่าไม่ยากจริงๆ หลายคนเริ่มเห็นแล้วว่าทำได้ หลังจากจดทะเบียนแล้ว หลังจากภาค demand และ supply มาเจอกันแล้วจะเห็นได้ว่าง่าย จับเจอกันก็จบ ความยากจนจะหายไปได้

    • คงมีอีกหลายเรื่องต้องทำแต่ไม่มีเวลาในรายละเอียด ผลพวงที่เรามานั่งในเวลานี้ เป็นกากของการพัฒนาที่ไม่สมดุลในอดีต การพัฒนาที่เหลื่อมล้ำระหว่างเมืองและชนบท การให้โอกาสที่แตกต่างกัน การให้ข้อมูลที่แตกต่างกัน เรากำลังจะซ่อมแซมให้สิ่งเหล่านี้เพื่อให้ใกล้เคียงความสมดุลให้มากที่สุด ต้องการความสมดุลเพื่อให้เดินได้สง่างาม มิใช่พัฒนาขาขวาและขาซ้ายมีปัญหา เป็นคนขาเป๋ การพัฒนาประเทศในอดีตมองเรื่องเดียว ปัญหาเศรษฐกิจของประเทศเป็นฝาแฝดอินจันที่ผ่าตัดแยกกันไม่ได้

    • Spirit of time หรือความพอเหมาะพอดีจังหวะเวลา รู้ว่าจะทำอย่างไร มันกระจัดกระจายต้องเอามาร่วมกัน มีภาวะการนำเพื่อไปสู่ความสำเร็จ และในเรื่องที่ 3 ต้องมีความมุ่งมั่นทางการเมืองที่จะทำให้สำเร็จ คือผมและ ครม. ทั้งหมด จะสนับสนุนทุกวิถีทางเพื่อให้การแก้ปัญหาสำเร็จ จะเริ่มตั้งแต่ 6 ธันวาคม ทดลองนำร่องใน 8 จังหวัด ซึ่งมีประชากร 20 % ของทั้งประเทศ เพื่อจะได้เริ่มต้นทำงานถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ทรงมุ่งมั่นมาตลอด 50 กว่าปี ในการขจัดความยากจนให้พ้นไป

    • ความพร้อมของเราที่เตรียมไว้จะพร้อมใน 5 มกราคม ต้องขอบคุณ มท. ที่ดึงเวลาขึ้นมาให้มีความหมายต่อแผ่นดิน นำร่อง 8 จังหวัดก่อน ซึ่งเป็นเรื่องที่อยู่ในพระราชหฤทัยของพระองค์ท่านมาตลอดเวลา เป็นหน้าที่ของข้าราชการ พวกเราที่จะต้องช่วยเพื่อนร่วมชาติให้พ้นจากความยากจน

    • ทั้งหมด เป็นสิ่งที่เรากำลังจะทำกัน รู้แล้วว่าจะทำอย่างไร มีแล้วภาวะการนำ มีแล้วซึ่งความมุ่งมั่นและการสนับสนุนทางการเมือง ทั้งจากรัฐบาลและประชาชนทั้งแผ่นดิน เราต้องปฏิบัติให้ได้อย่างแท้จริง


  • ขั้นตอนการสำรวจความต้องการของประชาชน

    • ขอเล่าขั้นตอนเพื่อซักซ้อมการปฏิบัติงานที่แน่นอนต้องประชาสัมพันธ์ ทำใน 2 แบบ แบบหนึ่งแบบ Mass คือการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อทั้งหลาย แน่นอนผมจะเชิญภาคเอกชนมาช่วยกัน ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนเตรียมข้อมูล วางความคิดไว้ในใจของตนเอง โอกาสมาแล้วจะทำอะไร มีตุ่มรับน้ำฝนแล้วจะทำอะไรให้เกิดประโยชน์สูงสุด เอาน้ำฝนไว้กิน ทำกับข้าว รดผัก หรือไว้อาบให้คิดให้ดีจะเกิดประโยชน์สูงสุด ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนเตรียมตัวเตรียมคิด มีคนมาช่วยเป็นพี่เลี้ยงในการแก้ปัญหา ต้องช่วยกันทั้งในภาคเอกชนและภาครัฐ

    • การประชาสัมพันธ์ในเชิงลึก คือภาคประชาสังคม ของกรมการพัฒนาชุมชน เพื่ออธิบายให้ประชาชนเข้าใจ ขั้นตอนนี้ท่านในพื้นที่ต้องไปทำงาน เป็นขั้นตอนสำคัญต้องไม่ให้เหลือบทั้งหลายมาหลอกคนจนอีก ต้องจัดการเปรตเหล่านี้จับใส่หม้อถ่วงน้ำให้หมด พวกนายหน้าค้าความจนทั้งหลาย มิฉะนั้นคนจนไม่มีโอกาสหลุดพ้น

    • ต้องประชาสัมพันธ์โดยใช้ขบวนการประชาสังคม ปัญหาทุกปัญหาเอาเข้าคอมพิวเตอร์แยกกลุ่ม จัดระบบ แน่นอนไม่ใช่วันเดียวเสร็จบางเรื่องสั้นบางเรื่องยาว มีทั้งหมด 7 เรื่อง แบบฟอร์มที่ออกมามีความละเอียดพอสมควร ความเข้าใจแบบและการกรอกท่านต้องเข้าใจและอธิบายต่อได้ จะไม่คาดหวังว่าทุกอำเภอ กิ่งอำเภอหรือเขตจะมีเจ้าหน้าที่พอ ผมยินดีให้ไปเชิญชวนนักเรียน นักศึกษา ไม่ต้องสูง ชั้นไหนก็ได้ที่อยากทำมีเวลาทำ ครูที่มี เวลาเสาร์ อาทิตย์ ช่วงเช้าเย็น การเปิดทำการ ปริมาณให้มีความอ่อนตัวให้ไปกำหนดเอง มีหน้าที่ทำให้ครบให้เสร็จ ต้องประชาสัมพันธ์ระหว่างทาง ทำไมไม่มาลงทะเบียนมีใครห้ามไว้ ต้องประชาสัมพันธ์ให้คนมาลงทะเบียน คนเดียวมีหลายปัญหาไม่เป็นไร ไม่มีปัญหายิ่งดี ให้เขามากรอกให้สมบูรณ์มากที่สุด เจ้าหน้าที่ต้องสัมภาษณ์ให้กรอกให้ถูก สำคัญข้อมูลที่กรอกอย่าโกหก ถ้าโกหกโอกาสที่จะได้รับการช่วยเหลือจะน้อยลง ต้องเป็นข้อมูลตรงไปตรงมา ถ้าเป็นคนจนจริงเขาไม่โกหกหรอก ยกเว้นเขาถูกบิดเบือน ช่วยเขาให้กรอกให้ถูก


  • ประเภทของการจดทะเบียน

    1. เรื่องที่ดินทำกิน

      • เรื่องแรกที่เป็นปัญหาช้านานจนนายหน้าค้าความจนได้ดิบได้ดี คือเรื่องที่ดินทำกิน จากการสำรวจที่ผ่านมามี 8 แสนกว่าครอบครัวที่ประสงค์เป็นเกษตรกร แต่ไม่มีที่ดินทำกิน ต้องจัดสำรวจใหม่ให้รู้จริงๆ ว่า คนที่เป็นเกษตรกรหรือประสงค์เป็นเกษตรกรมีที่ดินแล้วแต่ไม่มีเอกสารสิทธิ์จำนวนเท่าไร และคนที่ไม่มีที่ดินเลยแต่อยากเป็นเกษตรกรมีเท่าไร ทั้ง 2 กลุ่มต้องนำมาจัดระเบียบใหม่ จะให้ที่ดินในพื้นที่จังหวัดที่อยู่อาศัยก่อนถึงจะให้ข้างเคียง คนอีสานเอาที่ดินทางใต้ไม่ได้ เพื่อให้คนไม่ทิ้งถิ่นฐาน

      • อย่าให้นักฉวยโอกาสมาเอาที่ดินของราษฎร ไม่ว่าจะเป็นใคร จะมาอ้างผมขอให้อย่าเชื่อ แม้การเมืองผมถือว่าคนที่เป็นนักการเมืองนั้น อาสาตัวเองมาทดแทนแผ่นดินเกิด ช่วยคนไทยทั้งประเทศ แทนที่จะมาเสวยสุข นักการเมืองต้องถือว่าท่านกำลังเสียสละให้ประชาชน จะเอาประโยชน์เองไม่ได้ จะให้ที่ดินเฉพาะคนจน เมื่อก่อนไม่มีระบบคุมต่อไปนี้จะมีดัชนี 13 หลักเป็นตัวคุม ฐานข้อมูลจะถูกเชื่อมทั้งระบบ จะหลอก สปก. ไม่มีที่ดินไม่ได้ ระบบทุกระบบจะเชื่อมโยง 13 หลัก เป็นกุญแจสำคัญ มั่นใจว่ามีที่ดินพอและเหลือสำหรับลูกหลานข้างหน้า จะดู demand ให้ครบ ไม่ต้องการให้มีที่รกร้างว่างเปล่า และไม่ต้องการเห็นคนจนไม่มีที่ทำกิน ขอให้ใช้ความระมัดระวังให้ดี และด้วยระบบประชาคมจะสามารถตรวจซ้อนอีกทีเพื่อดูว่าถูกต้องและเหมาะสม จะไม่มีสูตรตายตัวในการแก้ไข มีสูตรอาชีพที่ดินไม่เหมาะสมทางการเกษตรจะเป็นทุ่งเลี้ยงสัตว์ ในขั้นตอนนี้จะต้องใช้เวลาให้เป็นระเบียบที่ แม่นยำ ไม่ต้องการเห็นที่ดินรกร้าง และไม่ต้องการเห็นประชาชนที่ต้องการเป็นเกษตรกรไปรับจ้าง ไปเช่าที่นาหรือไปถูกขูดรีด

    2. การแก้ปัญหาผู้ประกอบอาชีพผิดกฎหมาย

      • เรื่องการแก้ปัญหาผู้ประกอบอาชีพผิดกฎหมาย ก่อนนี้ปล่อยไว้จนคิดว่าไม่ผิด เช่น การเดินโพยหวย ขายเทปผีซีดีเถื่อน ไม่ต้องอายให้มาบอกเสีย เรื่องใหญ่คือความมุ่งมั่นมีความคิดที่จะทำมาหากิน จะไม่มีการจับกุมชีวิตจะมีความสุขขึ้น

    3. การหลอกลวงประชาชน

      • เรื่องที่ 4 เรื่องที่ประชาชนถูกหลอกลวง ในบ้านนอกเรื่องแรงงานต่างประเทศ บางคนรู้ บางคนไม่รู้ ให้เอามาลงทะเบียนจะช่วยอย่างไร เป็นหนี้เป็นสินที่นาถูกยึดไปแล้ว จะได้รู้คนหลอกชื่ออะไร จะได้จับมาสอบถูก รวมทั้ง ซื้อบ้านไม่ได้บ้านด้วย เอามาขึ้นทะเบียน ค่อยๆ มาดูไม่ได้บอกจะช่วยได้ 100 % แต่จะช่วยแก้ไขต่อไป

    4. การประกอบอาชีพที่ไม่เหมาะสมของนักเรียน

      • เรื่องที่ 5 นักเรียนที่ไปประกอบอาชีพที่ไม่เหมาะสม บางคนสมัยก่อนเดินยา ค้ายาเสพติดวันนี้ไม่มีให้เดิน บางคนเป็นผู้หญิงไปขายตัวเพราะอยากเที่ยว ให้มาลงทะเบียน เราจะหางานให้ทำ ลงทะเบียนเสียจะได้หางานให้ทำ งาน part time ขอเพียงแต่มีความพยายามให้มากขึ้น ต้องขยันนะจะได้เที่ยวเหมือนคนมีสตังค์

    5. การปรับโครงสร้างหนี้ภาคประชาชน

      • เรื่องที่ 6 การปรับโครงสร้างหนี้ของประชาชน ได้ทำการช่วยเหลือธุรกิจธนาคารมาเยอะเสียเงินไปมากแล้ว แต่ทว่าประชาชน ข้าราชการชั้นผู้น้อยที่เป็นหนี้อยู่ต้องยืมหนี้ใหม่มาจ่ายดอกเบี้ยเก่า เพราะดอกร้อยละ 20 ให้มาลงทะเบียนเสีย ไม่ใช่ยกหนี้ให้ประชาชนแต่ต้องการเฉลี่ยหนี้และปรับต้นทุนของหนี้ให้สามารถใช้หนี้ได้ สมมุติครูเงินเดือน 20,000 บาท ผ่อนคุรุสภา 10,000 บาท ใช้จ่าย 8,000 บาท หนี้นอกระบบอีกร้อยละ 20 จ่ายดอกเบี้ย 5,000 บาท อยู่ไม่ได้ไม่เหลือจิตวิญญาณครูแล้ว ต้องลงทะเบียนเป็นหนี้อะไรบ้าง รายได้มีอย่างไร จะปรับโครงสร้างให้มีจิตวิญญาณเหลือ ต้องให้เขาให้ข้อมูลให้ครบละเอียด เป็นหนี้นาย ก.เท่าไร จะได้รู้นาย ก.ปล่อยกู้ไปเท่าไรแล้ว เชื่อว่าจะใช้เงินไม่มาก

    6. เรื่องที่อยู่อาศัย

      • เรื่องสุดท้ายคือเรื่องที่อยู่อาศัย ได้พูดเรื่องการจับสลากบ้านเอื้ออาทร การสร้างบ้านจะสร้างที่ไหนต้องคิดเป็นอุปสงค์ จะได้จัดสนองตอบได้ถูก ได้ตั้งใจว่าก่อนอำลาวงการเมืองจะสร้างบ้านให้คนจน 1,000,000 หลัง ต้องการรู้ 1,000,000 จริงหรือเปล่าอยู่ที่ไหน จะได้ทำได้ถูก จึงขอเชิญชวนประชาชนมาลงทะเบียน

      • การประชาสัมพันธ์โดยประชาคมต้องทำอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ต้นจนถึงการไปให้ความช่วยเหลือ อานิสงส์โดยตรงคือ การขจัดความยากจน โดยอ้อมคือ การแก้ปัญหาสังคม ทำให้ชีวิตคนไทยมีความสุข ไม่เป็นปัญหาสังคมด้านอื่นๆ ปัญหาอาชญากรรมอันเนื่องจากเศรษฐกิจจะลด เมื่อเป็นผู้ผลิตได้ เศรษฐกิจฐานล่าง และบนจะเข้มแข็งจะตามมาทั้งระบบ


  • บทสรุป

    • วันนี้ ถือเป็นวันเริ่มต้นสำคัญที่ท่านจะมาซักซ้อมให้เกิดความรู้ความเข้าใจนำไปสู่ภาวะผู้นำของท่าน ที่จะแก้ปัญหาสำคัญที่พูดกันมาช้านาน ตั้งแต่ผมจำความได้ จนถึงวันนี้จะ 60 อยู่แล้ว ขณะนี้ โอกาสอยู่ในมือผม จะทุ่มเทให้ถึงที่สุด ท่านทั้งหลายเป็นผู้ปฏิบัติ ถ้าไม่เอาด้วยก็จะไม่มีทางสำเร็จ การมาพบกันวันนี้ จะทำให้ท่านเข้าใจ เทใจให้กับงานสำคัญของชาติ มาร่วมสร้างประวัติศาสตร์ร่วมกัน กุศลบุญก็จะได้กับครอบครัวของท่านที่ให้เมตตาธรรมนี้แก่เพื่อนร่วมชาติ และเป็นข้าราชการที่ดีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ

    • ขอขอบคุณกระทรวงมหาดไทย ขอบคุณ กทม. เทศบาล ทุกกระทรวงที่มาร่วม โดยเฉพาะ พลเอก ชวลิตฯ ที่เป็นประธานทั้ง Demand /Supply side พรุ่งนี้ ผวจ.จะประชุมกันต่อ ขอให้ท่านทั้งหลายที่กลับบ้านให้กลับโดยสวัสดิภาพ กลับไปด้วยหัวใจที่จะแก้ปัญหาต่างๆ ให้สำเร็จ

---------------------------------------------------------------